Ban op kunststoffen is geen goede zaak voor circulaire economie

België dient de Europese richtlijn over zogenaamde Single Use Plastics (SUP), die gisteren officieel is gepubliceerd, op een geharmoniseerde manier toe te passen waarbij de federale en regionale overheden wetgeving en maatregelen maximaal op elkaar afstemmen. essenscia PolyMatters, de Belgische federatie van polymeerproducenten en kunststofverwerkers, vraagt uitdrukkelijk om zo’n gecoördineerde aanpak.

De federatie steunt de ambitie om te vermijden dat afval, van welk materiaal ook, in het leefmilieu en de oceanen terecht komt. Alleen bevat de nieuwe Europese wetgeving heel wat juridische onduidelijkheden wat kan leiden tot verschillende interpretaties en een gebrek aan uniformiteit op het Europese of regionale niveau.

Europa wil met de SUP Directive de milieu-impact van bepaalde kunststofmaterialen beperken en vooral het plasticafval in de oceanen aanpakken. Een doelstelling die de kunststoffenindustrie voluit steunt. De nieuwe Europese wetgeving heeft echter vooral symbolische waarde aangezien Europa slechts verantwoordelijk is voor 2% van het kunststofafval in zee. Bovendien bestaat het risico dat perfect recycleerbare kunststoffen voortaan geband kunnen worden, net als producten gemaakt uit gerecycleerde kunststoffen. Dat druist in tegen de principes van de circulaire economie die het hergebruik en de recyclage van materialen stimuleert.

Saskia Walraedt, directrice essenscia PolyMatters. “De Europese richtlijn is goedbedoeld, maar door het buitengewoon snelle wetgevende proces loert inefficiëntie om de hoek. Het is een symbolische wetgeving omdat dit het probleem van de ‘plastic soup’ niet gaat oplossen. Daarvoor zijn vooral investeringen nodig in afvalinzameling en recyclage in Azië en Afrika. Het is een onduidelijke wetgeving omdat heldere definities over de geviseerde materialen ontbreken wat kan resulteren in het willekeurig bannen van kunststoffen. Het is niet door bepaalde materialen te verbieden dat de hoeveelheid zwerfvuil automatisch afneemt. Daarvoor is een mentaliteitswijziging nodig. Tot slot is het vooral een inefficiënte wetgeving doordat alternatieve materialen mogelijk minder duurzaam zijn en lidstaten of regio’s afwijkende maatregelen kunnen invoeren wat de realisatie van een circulaire economie binnen Europa bemoeilijkt.”

Lidstaten hebben nu twee jaar de tijd om de Europese richtlijn om te zetten. essenscia PolyMatters dringt erop aan om dit in België op een geharmoniseerde manier aan te pakken, zodat er geen interne handelsbelemmeringen tussen de verschillende regio’s ontstaan. De richtlijn bevat namelijk zowel bevoegdheden op het federale (het verbieden van producten of materialen), interregionale (preventiemaatregelen) als regionale (afvalbeheer) niveau. De federatie vraagt ook expliciet om in België geen nuttige en waardevolle verpakkingsmaterialen te gaan verbieden.

Kunststofverpakkingen hebben namelijk vele voordelen. Ze zorgen ervoor dat voedsel langer houdbaar blijft – tot vier weken voor vlees – en dranken tot twee jaar optimaal bewaard kunnen worden. Minder kunststofverpakkingen kan dus leiden tot meer voedselverspilling en minder voedselveiligheid. Bovendien kan dit de bestaande recyclage-initiatieven minder rendabel maken. Daarnaast zijn kunststoffen materialen die in allerlei toepassingen helpen om de CO2-uitstoot te beperken en brandstoffen, energie en water te besparen.

“België is een van de koplopers in Europa op het vlak van afvalbeheer en recyclage. De kunststoffenindustrie werkt al lang aan duurzaamheid en streeft naar meer recylage en hergebruik door kringlopen efficiënt te sluiten. Dat vereist echter investeringen en daarvoor is nood aan een stabiel en duidelijk rechtskader op lange termijn. Het is dus jammer dat de nieuwe Europese richtlijn vooral juridische onduidelijkheid creëert”, besluit Saskia Walraedt.

Nieuwsbericht van essenscia, 13/06/2019