Drie doorbraken in de geschiedenis van de assemblagelijn

Hoewel ze stevige concurrentie krijgt van de stoommachine en de PLC wordt de assemblagelijn over het algemeen beschouwd als de belangrijkste uitvinding allertijden in productietechnologie. In dit artikel bekijken we drie doorbraken die hun stempel gedrukt hebben op de geschiedenis van de assemblagelijn.

De uitvinding van de assemblagelijn wordt toegeschreven aan Ransom Eli Olds – de man die aan het eind van de 19-de eeuw in Michigan de Olds Motor Vehicle Company oprichtte. De legende wil dat Olds een tiental prototypes van auto’s klaar had toen zijn fabriek in 1901 afbrandde. Slechts één exemplaar kon gered worden – de Curved Dash Oldsmobile – en dus werd besloten om dat model te produceren en op de markt te brengen. Opmerkelijk detail is nog dat de prototypes verschillende aandrijftechnieken hadden, namelijk stoom, benzine en elektrisch. De sector stond toen meer dan ooit op een kantelpunt, zullen we maar concluderen.

In 1901 produceerde de Olds Motor Vehicle Company 425 exemplaren van de Curved Dash Oldsmobile. Het jaar daarop bedacht Ransom Eli Olds wat later beschouwd zou worden als de eerste assemblagelijn. Het was een zogenaamde statische lijn waarbij arbeiders de voertuigen in opbouw zelf moesten verplaatsen van het ene station naar het volgende. De systematische aanpak bracht met zich mee dat de productie opgevoerd kon worden tot 2500 exemplaren per jaar.

Zes jaar later werd de Olds Motor Vehicle Company onderdeel van General Motors dat het merk Oldsmobile aanhield tot in 2004.

Conveyor met platformen

In 1908 – het jaar dat GM eigenaar werd van het merk Oldsmobile – startte de Ford Motor Company met de productie van een van de absolute iconen uit de automobielindustrie – de Ford Model T. De Model T wordt beschouwd als de eerste auto gericht op de massamarkt.

Henry Ford zou in die dagen in kranten hebben laten noteren dat consumenten de kleur van hun model T zelf konden kiezen, zolang het maar zwart was. Zich beperken tot één enkele kleur was een van een hele reeks beslissingen die er allemaal op gericht waren om de auto zo efficiënt en dus ook zo goedkoop mogelijk te produceren.

Om dat mogelijk te maken bedacht Ford ook een conveyor met platformen waarop de auto’s tijdens de assemblage verplaatst konden worden. Die platformen werden met touwen voortgetrokken op rails om de auto’s in opbouw zonder tijdsverlies doorheen de verschillende productiestations te loodsen. Het was kortom de eerste echte assemblagelijn. Om de 90 minuten rolde er in de Ford fabriek een nieuwe Model T van de band.

Unimate – de eerste industriële robot

Voor de volgende grote doorbraak moeten we weer naar General Motors dat in 1961 aan een van zijn assemblagelijnen de eerste industriële robot in gebruik nam.

De Unimate was een uitvinding van George Devol die zijn machine een “Programmed Article Transfer Device” noemde. Toen Devol op een feestje over zijn uitvinding sprak met ondernemer Joseph Engelberger zou die geantwoord hebben dat de machine hem heel erg aan een robot deed denken. De term robot was bedacht door science fiction auteur Isaac Asimov. Door de link te leggen kwam Engelberger niet alleen met de naam aanzetten. Zijn bedrijf ging ook op zoek naar financiering en een paar jaar later – in 1961 dus – kon een eerste prototype geïnstalleerd worden bij General Motors.

Het grote publiek kon voor het eerst kennismaken met de robot in 1966 toen die gedemonstreerd werd in de populaire Tonight Show. De robot slaagde er in de show in om een golfballetje in een beker te slaan en een pintje bier uit te schenken. Die Engelberger wist overigens wel van aanpakken want datzelfde jaar sloot hij een deal met Nokia om de machine in Europa op de markt te brengen. In Japan werd een licentie verleend aan Kawasaki Heavy Industries.

General Motors gebruikte de Unimate om te puntlassen en creëerde met de robots een productielijn die een capaciteit haalde van 110 voertuigen per uur - een capaciteit die tot dan toe ondenkbaar was. De Unimate wordt daarom net als het concept van de productielijn zelf beschouwd als een van de grote doorbraken in de geschiedenis van de assemblagelijn.

© Productivity.be, 25/10/2020, Foto: Ford