Vier cruciale uitdagingen op duurzaamheidsvlak: klimaat, kunststoffen, circulaire economie en talent

Innoveren voor een succesvolle aanpak van de klimaatuitdaging, een duurzame toekomst met kunststoffen, de transitie naar een circulaire economie en het aantrekken en opleiden van meer talent. Dat zijn de vier cruciale uitdagingen die de Belgische chemie- en farmasector voor de komende decennia naar voor schuift op het vlak van duurzame ontwikkeling.

Het zesde sectorale duurzaamheidsrapport dat essenscia, de sectorfederatie van de chemie en life sciences, vandaag voorstelde in het Brusselse Paleis der Academiën, illustreert voorts de vooruitgang van de chemie en farma op 35 economische, sociale en milieu-indicatoren.

In 2009 was essenscia de eerste federatie in Europa die een sectorspecifiek duurzaamheidsrapport publiceerde. Tien jaar later pakt essenscia bij de lancering van de intussen zesde editie van het tweejaarlijkse rapport opnieuw uit met enkele nieuwigheden. Voor het eerst werd het rapport gecontroleerd door een extern auditbureau, alle indicatoren en bedrijfsvoorbeelden zijn nog beter gelinkt aan de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties en de focus ligt op de cruciale rol van de chemie- en farmasector in vier maatschappelijk relevante thema’s: klimaat, kunststoffen, circulaire economie en talent.

Yves Verschueren, gedelegeerd bestuurder essenscia: “We hebben deze thema’s gekozen omdat ze sterk leven in het maatschappelijk debat. Het zijn onderwerpen waar de sector van de chemie en life sciences een belangrijke impact en verantwoordelijkheid heeft, maar waar de sector zonder twijfel ook een onmisbare schakel is om deze uitdagingen mee op te lossen. Het duurzaamheidsrapport omvat voor elk van deze thema’s een duidelijke toekomstvisie waarin we de opportuniteiten maar ook de hinderpalen durven te benoemen. Daarnaast hebben we in het rapport ook meer aandacht besteed aan een weloverwogen selectie van de indicatoren met meer inspraak voor de stakeholders.”

Innovatie als bouwsteen voor meer duurzaamheid

Innovatie is de rode draad in elk van de vier vooruitgeschoven uitdagingen. Nieuwe technologieën om CO2 op te vangen en op te slaan of te hergebruiken in materialen of brandstoffen zullen essentieel zijn om de industrie en de maatschappij klimaatvriendelijk te maken. Daarvoor is een beleid nodig dat bedrijven toelaat te investeren, innoveren en jobs te creëren. Samen met een voldoende ruim aanbod aan betaalbare en klimaatneutrale energie is dat de sleutel tot een koolstofslimme samenleving.

Voor een betere recyclage van kunststoffen zijn innovaties nodig in chemische recyclage, waarbij kunststofafval wordt omgevormd tot een nieuwe grondstof voor de chemie-industrie. Dat kan de circulaire economie echt op gang trekken, aangevuld met innovaties in productdesign, de verdere ontwikkeling van biogebaseerde grondstoffen en een efficiënter afvalbeheer. Aangezien volgens een recent rapport van de Europese Commissie 95% van alle producten gelinkt zijn met chemie of chemische processen heeft de sector een belangrijke hefboomfunctie voor de circulaire economie.

Tot slot speelt innovatie ook een rol in de opleiding van talent. Dan gaat het om innoverende leervormen zoals duaal leren, langere bedrijfsstages of virtuele leeromgevingen maar ook om nieuwe manieren van communiceren op maat van jongeren om meer meisjes en jongens aan te moedigen voor STEM-studies en een job in de sector.

Op basis van officiële en publiek beschikbare data en statistieken maakt het duurzaamheidsrapport ook de vooruitgang zichtbaar van de chemie- en farmasector in België op het vlak van 35 economische, sociale en milieu-indicatoren. Zo zijn de uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling tijdens de voorbije tien jaar met 64% gestegen tot een recordbedrag van 4,5 miljard euro. Daarmee is de sector goed voor bijna twee derde van alle industriële R&D-uitgaven in België. In de chemie en life sciences werken meer dan 11.000 mensen – waarvan bijna de helft vrouwen – in een R&D-functie. Dat is ongeveer 1 werknemer op de 8.

Meer produceren met minder energie en minder uitstoot

Op milieuvlak blijft de sector een belangrijke energieverbruiker, maar bedrijven slagen erin meer te produceren met verhoudingsgewijs minder energie (-56%) en minder uitstoot van broeikasgassen (-80%) in vergelijking met 1990. In relatie tot de productievolumes is het gebruik van kwaliteitswater de voorbije tien jaar met 35% afgenomen. Ook de kwaliteit van het afvalwater is sinds 2001 sterk verbeterd: de chemische zuurstofvraag (CZV), een indicator voor waterverontreiniging, is met 70% gedaald. Ook hier is innovatie cruciaal om de milieuprestaties verder te verbeteren.

Nood aan meer vrouwen en meer jongeren in STEM

Innovatie vraagt om talent en de sector heeft nood aan verjonging en vervrouwelijking. Van de ruim 90.000 medewerkers in de sector is een op de drie medewerkers ouder dan 50. Tien jaar geleden was dit nog een op de vijf. Het aantal vrouwelijke werknemers in de sector neemt wel toe maar met een aandeel van 28% in de totale tewerkstelling is er duidelijk nog ruimte voor groei. Meer meisjes en jongens inspireren voor een technische of wetenschappelijke STEM-studie en een job in de chemie en farma blijft daarom een belangrijke uitdaging. Net zoals het blijvend inzetten op levenslang leren: gemiddeld volgen jaarlijks bijna twee op de drie medewerkers in de sector (62%) een opleiding.

Hans Casier, voorzitter essenscia: “Om duurzame oplossingen te bedenken zijn twee factoren van doorslaggevend belang: innovatie en talent. We moeten er dus alles aan doen om voldoende talent aan te trekken en op te leiden. Als industrie dienen we daarvoor nog nauwer samen te werken met het onderwijs, maar we moeten ook zelf onze verantwoordelijkheid nemen en de sector nog beter promoten als een aantrekkelijke werkgever met zinvolle jobs waarin je echt het verschil kan maken: of het nu gaat over klimaatoplossingen bedenken of nieuwe medicijnen ontwikkelen. Daar ligt wellicht de grootste uitdaging voor de komende jaren: heldere communicatie op maat van jongeren zodat we meer meisjes en jongens van jongs af aan inspireren voor techniek, wetenschappen en chemie.”

www.essensciaforsustainability.be

Nieuwsbericht van essenscia, 22/10/2019