Digitalisering heeft een nieuw buzzwoord: data spaces

De aandacht die er momenteel is voor GAIA-X is goed nieuws voor een concept dat de afgelopen jaren in relatieve luwte aan de weg getimmerd heeft en nu klaar lijkt voor de grote doorbraak – dat van de International Data Spaces. Op de Hannover Messe digital edition was er alvast veel aandacht voor de Data Space Connector – een tool die het gecontroleerd uitwisselen van data mogelijk moet maken.

Het concept van de International Data Spaces (IDS) werd in 2015 bedacht aan het Duitse Fraunhofer, aanvankelijk onder de naam Industrial Data Spaces. Het beheer ligt sindsdien bij de International Data Spaces Association (IDSA) – een gebruikersvereniging die meer dan 130 leden telt. Sinds de publicatie als DIN SPEC 27070 in februari van vorig jaar is IDS ook officieel een standaard, althans alvast in Duitsland.

De idee achter een data space is het creëren van een platform langs waar partners in een ecosysteem op een veilige en gecontroleerde manier data kunnen uitwisselen. Zo een ecosysteem kan een bescheiden samenwerking zijn tussen een industrieel bedrijf en een van zijn leveranciers maar het kan evengoed een volledige sector omvatten.

De bedoeling van de data space is dat deelnemers aan een ecosysteem er kunnen definiëren welke data ze ter beschikking willen stellen en tegelijk een set van regels kunnen definiëren over wat er wel en niet met die data mag gebeuren.

Data Space Connector

De implementatie ervan gebeurt via de Data Space Connector – een open source software die vrij eenvoudig te implementeren is en zich naar de buitenwereld toe gedraagt als een application programming interface (API).

Aan de ene zijde van de connector bevindt zich de eigenaar van de data die in de connector een link definieert, bijvoorbeeld naar een SQL databank op zijn eigen server. Aan de andere zijde zitten de gebruikers die via de connector data kunnen opvragen. De connector doet dienst als een interface (API) die aanvragen interpreteert, aftoetst aan de policies van de eigenaar en vervolgens verwerkt door de eigenlijke data op te halen en door te geven.

Het voordeel is niet alleen dat er regels geïmplementeerd kunnen worden maar ook dat die veel makkelijker te beheren zijn. Heel wat security zwakheden in IT-systemen zijn het gevolg van paswoorden en interfaces die ooit met een goede reden gecreëerd werden maar nadien onbeheerd achterbleven. In de data connector kan men opgeven dat een bepaalde samenwerking bijvoorbeeld maar een maand zal duren, waarna de toegang automatisch afgesloten wordt.

Daarnaast zijn er nog heel wat bijkomende mogelijkheden die via data spaces gecreëerd kunnen worden zoals bijvoorbeeld micro payments.

GAIA-X

Dat er nu opeens veel aandacht is voor data spaces heeft alles te maken met de lancering van GAIA-X – het project om een “Europese cloud” te creëren. GAIA-X wil tools en concepten definiëren die het mogelijk moeten maken voor bedrijven en instellingen om volop gebruik te maken van cloudoplossingen zonder daarbij hun “soevereiniteit” te moeten opgeven.

GAIA-X wil dat instanties ten alle tijden eigenaar blijven van hun data en kunnen opvolgen en beheren wat er mee gebeurt – wat uiteraard nauw aansluit bij de ideeën van de International Data Spaces.

Terwijl GAIA-X in zijn ambities veel breder gaat dan IDS, lijkt het erop dat de data space connector een belangrijke rol kan gaan spelen in de realisatie van de ambities van GAIA-X. De International Data Spaces Association is zelf ook lid van GAIA-X, net als Fraunhofer dat het concept van data spaces ontwikkelde.

De focus van GAIA-X ligt op de cloud met alle services die daar bij horen. Een deel van dat verhaal gaat over de infrastructuur waar volgens GAIA-X meer interoperabiliteit zou moeten komen zodat gebruikers wanneer ze dat willen, hun data en applicaties makkelijker zouden kunnen verhuizen van de ene naar een andere cloud provider.

Die infrastructuur wordt in GAIA-X terminologie omschreven als een collectie van nodes. Sommige van die nodes zullen data assets zijn die via een API hun data ter beschikking zullen stellen van een ecosysteem. Dat is precies wat ook de Data Space Connectoren in het IDS verhaal doen. In een white paper legt IDSA uit dat de Data Space Connectoren een ideale oplossing zouden zijn voor het implementeren van GAIA-X.

Hoe dat verder loopt, valt nog af te wachten. In de wereld van digitalisering zijn er tegenwoordig wel meer overlappingen tussen de vele initiatieven die nieuwe concepten en standaarden trachten door te drukken. Met grote namen achter zich hebben zowel GAIA-X als IDSA alvast een stevige basis.

© Productivity.be, 26/04/2021