Meerwaarde van offshore wind voor het Europese elektriciteitssysteem

De nieuwste publicatie van Elia Group, 'Going Like the Wind', onderzoekt hoe het hernieuwbare energiepotentieel van de Europese zeeën optimaal benut kan worden. Door de klimaatverandering, de toenemende vraag naar elektriciteit en de bezorgdheid over de energie-onafhankelijkheid van Europa, speelt offshore windenergie een steeds centralere rol in de toekomstig energiemix.

De studie beschrijft de zogenaamde virtuous circle van de voordelen van offshore windenergie in Europa, waarin elk element elkaar versterkt. Het laat zien hoe internationale samenwerking, strategische grensoverschrijdende planning, investeringszekerheid en het opschalen van toeleveringsketens niet alleen afzonderlijk voordelen opleveren voor de ontwikkeling van offshore wind, maar bijdragen aan elkaars succes.

Het volgende decennium is cruciaal voor het versterken van de Europese concurrentiekracht

'Going Like the Wind' is een van de weinige studies die een holistisch beeld biedt van de stappen die nodig zijn om de kloof te dichten tussen de huidige Europese offshore windcapaciteit en de Europese doelstellingen hierrond. Deze discrepantie aanpakken, is heel belangrijk. Het offshore windpotentieel in Europa is niet gelijkmatig verdeeld over de verschillende lidstaten. Nationale oplossingen alleen zullen niet voldoende zijn om de energietransitie succesvol te maken.

Het recente rapport van Mario Draghi, 'The Future of European Competitiveness', maakt duidelijk wat er op het spel staat. Het wijst op de hoge energiekosten als een belangrijke belemmering voor de concurrentiekracht van Europese bedrijven. Het Draghi-rapport benadrukt dat het versnellen van de decarbonisatie van het energiesysteem op een kosteneffectieve manier essentieel is om de energieprijzen op lange termijn duurzaam te verlagen. Daarnaast bevat het rapport ook een bemoedigende boodschap. De EU is een wereldleider in hernieuwbare technologie, waarbij maar liefst een vijfde van de innovaties op het continent wordt ontwikkeld. De wereldwijde decarbonisatie biedt daarom ook mooie groeikansen voor de Europese industrie.

Decarbonisatie kan een belangrijke bron van economische groei worden

Om het offshore windpotentieel in Europa optimaal te benutten, zijn onmiddellijk politieke acties nodig zoals een gezamenlijke planning over de landsgrenzen heen, gezamenlijke financiering en een duidelijk wetgevend kader om de toeleveringsindustrie te laten groeien. Dit is cruciaal om de hernieuwbare ambities van Europa te kunnen realiseren. Bovendien zijn al deze acties afhankelijk van een tijdige realisatie van een geïntegreerd elektriciteitsnet.

Catherine Vandenborre, interim CEO Elia Group= “Voor interconnectoren moeten we afstappen van de huidige 50-50 regeling voor het verdelen van kosten en baten. We dringen er bij de nieuwe Europese Commissie op aan om snel in actie te komen en een nieuwe methodiek uit te werken die beter aansluit bij de werkelijke elektriciteitsstromen. Niks veranderen zou niet alleen de concurrentiekracht in gevaar brengen, maar ook leiden tot gemiste efficiëntiebesparingen. Onze studie heeft berekend hoeveel Europa kan bezuinigen dankzij internationale samenwerking, het verminderen van investeringsrisico’s en een betere ruimtelijke inplanting van offshore windprojecten. Tussen 2030 en 2050 zou de kost van de energietransitie in Europa met minstens €1.000 miljard dalen”.

Vermindering van systeemkosten (€ miljard) voor de periode 2030-2050 in Europa

Catherine Vandenborre, interim CEO Elia Group: “Er is een duidelijke visie en Europa beschikt over de nodige wetgeving om dit doel te bereiken. Maar wat we momenteel missen, is een sterke stimulans om de toeleveringsketen op te schalen. Er is een dringende behoefte om een kader te creëren dat verhoogde investeringen aanmoedigt, zodat we pioniers kunnen blijven in offshore wind. Ik geloof dat we het potentieel hebben om in Europa verschillende 'Silicon Valleys' op te richten die zich richten op offshore wind. Stel je voor: speciale hubs voor turbines, kabels, platformen en schepen, naast andere onderdelen. Dat is een geweldige kans voor innovatie en jobcreatie op het Europese continent."

Bovenstaande grafiek toont aan dat de grootschalige ontwikkeling van offshore windenergie in Europa uitdagend zal zijn en gepaard gaat met aanzienlijke kosten. Het biedt echter ook belangrijke voordelen: een sterkere bevoorradingszekerheid, verhoogde marktliquiditeit dankzij meer interconnectoren en waardecreatie in alle betrokken landen.

De grafiek leert ook dat we ons niet moeten blindstaren op afzonderlijke pijnpunten, maar eerder moeten kijken naar het totaalplaatje. Daarvoor is een holistische aanpak nodig waarbij de ontwikkeling van offshore wind op het niveau van het zeebekken wordt bekeken.Dit betekent dat Europese landen moeten samenwerken voor de planning en financiering van offshore windprojecten. Als we deze vernieuwende aanpak snel implementeren, kunnen we op tijd de beoogde effecten realiseren. Vele investeringsbeslissingen zijn immers nog niet genomen. We moeten deze unieke kans benutten. Als we hier vandaag de beleidsstructuren voor opzetten, kunnen we hefbomen activeren die een grote positieve impact hebben op de verdere ontwikkeling van offshore wind.

Wanneer deze hefbomen elkaar versterken, ontstaat een zogenaamde virtuous circle, waarin elk element elkaar versterkt en tegelijk ook bijdraagt aan indirecte voordelen zoals het versterken van het Europese energiesysteem tegen externe schokken.

De jaarlijkse vraag naar offshore activa in Europa zal verdubbelen.

De markt voor on- en offshore windenergie is voornamelijk een Europese markt. Europa heeft zich in de productie van activa bewezen als technologische leider en heeft ook een voortrekkersrol gespeeld in de ontwikkeling van innovatieve methoden voor het verbinden van landen met offshore windparken.

De onderstaande tabel vergelijkt de huidige productiecapaciteiten voor drie typen activa in Europa met de verwachte jaarlijkse vraag tussen 2030 en 2050. De cijfers tonen aan dat de productiecapaciteit voor alle drie de activa aanzienlijk verhoogd moet worden om te voldoen aan de behoeften. Tegemoetkomen aan deze toenemende vraag naar activa en diensten kan in Europa tot 300.000 banen creëren.

issuu.com/eliagroup/docs/5387_241015_elia_book_uk_bd_double_page?fr=sY2IxZTc4ODEzNzg

Nieuwsbericht van Elia, 17/10/2024